Lada dzień dowiemy się, jakie wyrażenie zostało Młodzieżowym Słowem Roku 2024. Dzięki plebiscytowi wydawnictwa PWN do powszechnej polszczyzny weszło wiele słów i wyrażeń, które wcześniej znane były głównie młodemu pokoleniu. W poprzednich latach plebiscyt wygrywały śpiulkolot, sztos, XD, dzban czy alternatywka. Nie mniej popularne jest słowo krasz. „Angelina Jolie to mój crush. Urzeka mnie cała jej osobowość” – mówi ziom do zioma. Co u licha znaczy krasz?
Plebiscyt na Młodzieżowe Słowo Roku organizowany jest przez Wydawnictwo Naukowe PWN od 2016 roku. Przez ostatnie lata wprowadził do powszechnej polszczyzny wiele słów i wyrażeń, wcześniej znanych głównie młodemu pokoleniu. Gwara młodzieżowa czerpie z internetowego trendu, mediów społecznościowych, zasobu środowiskowego lub regionalnego czy języków obcych.
Skąd pochodzi słowo krasz
Najwięcej słów młodzieżowych spotykamy w serwisach X (dawniej Twitter), YouTube, TikTok, Instagram oraz Facebook. W internecie karierę robi strona poświęcona slangowi miejskiemu, gdzie rodzice mogą sprawdzić niczym w słowniku Witolda Doroszewskiego o czym mówią ich dzieci. Wiele z tych słów zgłoszono do kolejnych edycji plebiscytu PWN. Ostateczny wybór na Młodzieżowe Słowo Roku zapada w drodze powszechnego głosowania internautów.
W poprzednich latach w plebiscycie wygrywały słowa śpiulkolot, sztos, XD, dzban i alternatywka. Slang dąży do maksymalnego skrócenia danego słowa lub grupy słów bez utraty znaczenia. Słownik miejski uwzględnia takie wyrażenia, jak dziena (dziękuję), szur (wariat, szurnięty człowiek), impra (impreza), uro (urodziny) w porzo, w porz (w porządku), siemka (jak się masz, cześć, dzień dobry, do widzenia), narka (na razie, do zobaczenia), do zo (do zobaczenia) czy krasz (crush).
Krasz – wyjaśnienie i użycie
Obecnie trwa ostatni etap plebiscytu, którym jest głosowanie na specjalnej stronie platformy PWN. Zaproponowane wyrazy i wyrażenia spełniają jednocześnie wszystkie kryteria regulaminowe. W skład jury wchodzą m.in. językoznawcy zajmujący się polszczyzną młodzieży, reprezentujący kilka uczelni. Jurorów wspiera doradczy zespół młodzieżowy z Obserwatorium Języka i Kultury Młodzieży oraz przedstawiciele PWN.
Młodzieżowe Słowo Roku 2024 zostanie wybrane spośród finałowej „dwudziestki” słów i wyrażeń zgłoszonych do plebiscytu. Są to: aura, azbest, bambik, brainrot, brat, cringe, czemó, delulu, fe!n/fein / fin, fr / FR, glamur/glamour, GOAT, oi oi oi baka, oporowo, riz/rizzler / rizz, sigma, skibidi, slay, womp womp oraz yapping. Które wejdą do słownika języka potocznego na stałe, a które z niego szybko wypadną?
Coraz popularniejszymi wyrazami w slangu młodzieżowym są dzban (osoba głupia), boomer (starzec, niekumaty), srogo (grubo), mrozi (w odniesieniu do żenującej sytuacji), rel (gdy popieramy czyjeś zdanie), jajks (w odpowiedzi na przykrą historię, w stylu przestarzałego „o kurczę”). Mamy również dymy (poważna kłótnia, awantura) oraz chad (mężczyzna dobrze zbudowany) oraz crushować – wyrażenie pochodzące od słowa crush/krasz, zgłoszone przez internautów już w pierwszej edycji plebiscytu.
Znaczenie słowa krasz
Co znaczy krasz? Według badań, „crush” lub spolszczone „krasz” było najpopularniejszym młodzieżowym słowem w internecie w 2021 roku. Wyniki tych badań zdecydowanie różnią się od werdyktów w kolejnych edycjach plebiscytu na Młodzieżowe Słowo Roku. W roku 2021 został nim „śpiulkolot”, który zajął dopiero 73. miejsce w badaniach popularności słów używanych w internecie.
Słowo crush wywodzi się z potocznego języka angielskiego, gdzie jako rzeczownik oznacza tłok, ścisk, tłum („There was a great crush inside”), ale jako czasownik jest tłumaczone jako zgnieść, skruszyć, dobić („Crush some garlic and put it into the pan”). To także określenie osoby, która nam się bardzo podoba lub w której jesteśmy zakochani. Tym słowem możemy nazwać kogoś, w kim jesteśmy zadurzeni bez wzajemności oraz sławną osobę, którą jesteśmy zauroczeni. Mówimy „I have crush”, aby zakomunikować, że zakochaliśmy się.
W żargonie młodzieżowym słowo crush ma inne znaczenia. Młodzież często zapisuje je w prostszej, spolszczonej formie jako „krasz”. W słowniku slangu miejski.pl crush to osoba, która nam się podoba lub w której jesteśmy zakochani („Brad Pitt to jest mój crush” lub „Mam na nim crusha”). W ten sposób możemy wyrazić ogromną sympatię czy zauroczenie do danej osoby.
Definicja krasz
Wyrażenie „mieć na kogoś krasza” oznacza bardzo się komuś podobać. Jeśli o kimś powiemy, że jest „crush girl”, to może to oznaczać dziewczynę, która nie jest stała w uczuciach i przez to zmienia chłopaków jak rękawiczki. W języku nastolatków popularne jest powiedzenie „mój crush boy” czy „moja crush girl” – używane w znaczeniu „moja sympatia”. Jak łatwo się domyślić, wypowiadają je osoby, które w kimś się podkochują.
Co oznacza krasz w slangu? „Crush girl” mówię również o dziewczynie, która szalenie mi się podoba. Czy słowa crush w rozumieniu „zgniatać” wypada użyć w stosunku do kogoś, w kim jesteśmy zakochani? Oczywiście, przypomnijcie sobie Państwo ucisk w żołądku, który towarzyszył podnieceniu i ekscytacji podczas pierwszych miłości.
Krasz użyjemy w odniesieniu do kogoś kto jest idolem/lką popkultury, gdy znamy tę osobę z mediów społecznościowych. Internetowi celebryci znani z YouTube czy Instagrama to także „celebrity crush”. Gdy usłyszymy, że ktoś jest w Friend zone lub we frendzonie oznacza to sytuację, gdy „crush” nie odwzajemnia czyichś uczuć i traktuje tego kogoś jedynie jako kolegę.
